ไม่คาดหวังก็ไม่ผิดหวัง

ไม่คาดหวัง : ยอมรับในหลักของความไม่แน่นอน

อันความหวัง ตั้งไว้ ให้สูงส่ง

เหมือนเป็นธงนำเราก้าวไปหน้า

แม้สุดฤทธิ์ไปไม่ถึงกึ่งมรรคา

ยังดีกว่าหมดหวังถอยหลังเอย …

จากบทกลอนข้างต้นนั้น จะเห็นได้ว่า คนเรามีชีวิตอยู่ได้ด้วยความหวัง หรือขับเคลื่อนชีวิตไปได้ก็ด้วยความหวัง หากไร้ซึ่งความหวังแล้ว ก็ยากจะมีเป้าหมายในการขับเคลื่อนชีวิตอย่างที่ใจหวัง ชีวิตก็ออกจะดูไร้ค่า ไม่แตกต่างอะไรกับคนที่เสียชีวิตไปแล้ว หากแต่ความหวังที่ตั้งเอาไว้นั้น ก็อาจจะไม่ได้เป็นไปได้ดังใจของเราแบบ 100 % ยังไงก็ขอให้เหลือเผื่อใจเอาไว้สำหรับรองรับความผิดหวังไว้บ้าง ให้เตรียมแผน 2, แผน 3 ไว้สำหรับรองรับความผิดหวังไว้บ้าง ไม่ใช่ว่าจะเชื่อมั่นไปเสียทั้งหมดว่า ความหวังที่เราคาดการณ์เอาไว้ว่าจะเป็นอย่างนั้น จะเป็นอย่างนี้ จะได้อย่างนั้น ่จะได้อย่างนี้แล้ว มันจะเป็นไปได้อย่างที่ใจเราคาดหวังไปเสียทั้งหมด เพราะมิเช่นนั้นแล้ว ก็คงไม่มีใครมาบ่นเรื่องความผิดหวังให้เราได้ยินอย่างแน่นอน นั่นเป็นเพราะว่าชีวิตของเรานั้น ต้องเจอกับความผิดหวังมากกว่าความสมหวังอย่างแน่นอน ดังนั้น การเตรียมใจหรือเผื่อใจยอมรับความผิดหวังเอาไว้บ้าง ก็คงจะดีไม่น้อย เพราะอย่างน้อยก็ได้เตรียมใจยอมรับสิ่งที่ไม่ได้เป็นไปอย่างที่หวังไว้บ้างแล้ว เวลาต้องเจอกับความผิดหวังจริงๆ ก็จะได้ไม่เสียใจมาก ซึ่งแตกต่างจากคนที่ไม่เคยเหลือเผื่อใจไว้สำหรับรองรับความผิดหวังอะไรไว้เลย มีเป้าหมายเดียว มีแผนเพียงแผนเดียว เมื่อทุกอย่างไม่เป็นไปตามแผน ทุกอย่างไม่เป็นไปอย่างที่หวังแล้ว ก็หมดทางหนีทีไล่ ทำให้เกิดความเสียอกเสียใจมาก บางรายถึงขั้นไม่อาจทนมีชีวิตอยู่ได้อีกต่อไป ก็อาจจบลงด้วยการหนีหายไปจากผู้คน หรือแม้กระทั่งการยอมจบชีวิตของตนเองเพื่อหลีกหนีความผิดหวังที่ไม่เป็นไปดังหวัง ก็มีตัวอย่างให้เห็นมาแล้วมากต่อมาก

ไม่คาดหวังจึงไม่ผิดหวัง

บทกลอนที่ร่ายเรียงอยู่ข้างต้นนี้ เป็นบทกลอนสอนให้กำลังใจคนเราว่า คนเราควรมีความหวังไว้ให้เป็นธงนำชีวิตดำเนินไปได้ คือตั้งเป้าหมายไว้ให้แน่วแน่ เพราะถ้าหากว่าชีวิตไร้เสียซึ่งความหวังแล้ว ก็คงจะก้าวหน้าไปไม่ได้เลย

บทกลอนยังได้สอนให้คิดต่อไปอีกว่า แม้ถ้าหากว่า ได้ตั้งความหวังไว้แล้ว ได้ตั้งเป้าหมายไว้อย่างชัดเจนแล้ว แต่ไม่สามารถเดินทางไปให้ถึงจุดหมายปลายทางดั่งที่คาดหวังไว้ได้ ท่านบอกว่า แม้ก้าวเดินไปได้เพียงแค่ครึ่งหนึ่งของระยะทางแห่งความหวังทั้งหมด ก็ยังถือว่าได้ทำสำเร็จแล้วบ้าง ยังดีกว่าจิตใจที่ไม่เคยตั้งความหวังอะไรไว้เลย

ดังนั้น ถ้าหากว่าคนเราไม่มีความหวังอะไรในชีวิตเสียแล้ว ถึงแม้ว่าคนประเภทที่ไม่เคยคาดหวังหรือตั้งความหวังอะไรไว้เลยในชีวิตนี้ก็ตาม และถึงแม้ว่าคนประเภทนี้ จะไม่ต้องมาประสบพบเจอกับความผิดหวังเลยก็ตาม ท่านก็ยังกล่าวว่าชีวิตที่ไร้เสียซึ่งความหวังอย่างนี้ ก็ยังไม่ใช่ชีวิตที่มีสาระแก่นสารอะไรๆ ในทางตรงข้าม กลับกลายเป็นชีวิตที่ไร้สาระ หาประโยชน์อะไรไม่ได้เสียเลยด้วยซ้ำ เพราะอยู่หายใจทิ้งไปวันๆ รอแต่เพียงวันตายมาเยี่ยมเยือนเพียงเท่านั้น

ผิดไหมนี่…..ที่ตั้งความหวัง

แต่ความคาดหวังนี้ ท่านก็กล่าวไว้ให้เราได้พิจารณาให้ลึกซึ่งลงไปอีกว่า การคาดหวัง หรือการตั้งเป้าหมายไว้นั้น ไม่ใช่เรื่องที่ผิด เสียหาย ไร้สาระ หรือไม่ควรจะทำเลยเสียทีเดียว ในทางกลับกัน กลับเป็นสิ่งที่ควรให้ความสำคัญ และประคับประคองนำพาชีวิตไปสู่ฝั่งฝันแห่งความสำเร็จให้ได้ นั่นคืออุดมการณ์ชีวิตของนักปราชญ์

หวังมากก็เจ็บมาก

แต่ก็อีกนั่นแหละ อะไรที่มีมากเกินไป หรือล้นเกินไป ก็ไม่ใช่สิ่งที่ดี ความหวังก็เช่นเดียวกัน หากตั้งความหวังไว้มากเกินไป หรือคาดหวังสูงเกินไปอย่างเอาเป็นเอาตาย ไม่รู้จักลดทอนผ่อนปรนเสียบ้าง ก็จะกลายเป็นความยึดติด ความถือมั่น ความดื้อรั้น โดยไม่ใช้ปัญญาพิจารณาประกอบเลยสักนิดว่า มีความเป็นไปได้มากน้อยแค่ไหน เพียงไร การทำความคาดหวังนั้นให้เป็นจริงได้ดำเนินการมาถูกต้อง ถูกทางแล้วหรือไม่ อย่างไร

การเอาแต่ดื้อแพ่งไม่ฟังเสียงใคร จะเอาให้ได้อย่างที่คาดหวังตั้งใจไว้เพียงอย่างเดียว ไม่รู้จักผ่อนสั้นผ่อนยาว ไม่รู้จักอ่อนตัว แบบนี้เรียกว่าคนที่มีความคาดหวังสูงจนเกินไป มั่นจนเกินไป ระวังจะเสียใจ (ในภายหลัง)

เพราะในโลกนี้ ไม่มีอะไรเลยที่เป็นไปได้อย่างที่เราอยากจะให้เป็น หรือตามแบบที่เราต้องการเท่านั้น

โลกนี้เต็มไปด้วยปัญหาอุปสรรค และความผิดพลาด ผิดแผนกันได้เสมอๆ เมื่อสถานการณ์เปลี่ยนไป

หวังแบบไหนถึงจะมีหวัง

ทางที่ถูกก็คือ เราต้องรู้จักผ่อนสั้นผ่อนยาว ยืดได้หดได้ รู้จักอ่อนตัว ไม่ยึดติดในรูปแบบ วิธีการ วิชาการ ความเชื่อ ความน่าจะเป็น หรือสิ่งอื่นใดที่เป็นไปในลักษณะอย่างที่ว่ามานี้

เพราะว่าเมื่อเวลาเปลี่ยน สถานที่เปลี่ยน สถานการณ์เปลี่ยน ใจคนก็เปลี่ยนไปด้วย ไม่มีอะไรคงอยู่อย่างนั้นชั่วนิจนิรันดร์กาล

ดังนั้น คำว่า “ไม่คาดหวัง ก็ไม่ผิดหวัง” ก็มีความหมายว่า ให้เรามีความหวังได้ ตั้งเป้าหมายชีวิตได้ แต่ก็ไม่ควรถึงกับไม่เอาอะไรเลย อยู่อย่างประมาท หรืออยู่อย่างไม่สนใจใยดีอะไรเลย

เพียงแค่พยายามเตือนตนเอง ไม่ให้ไปยึดติดกับรูปแบบ วิธีการ วิชาการ ความเชื่อ ความรู้สึกอะไรของเรามากจนเกินไป เพราะว่าเวลาผิดหวังมา หรือไม่เป็นไปตามแผนการ การคาดการณ์ที่ได้คาดคะเนไว้แล้วละก็ ผู้ที่จะรู้สึกเจ็บปวดและบอบช้ำมากที่สุด ก็น่าจะเป็นจิตใจดวงน้อยๆ อันเป็นที่รักยิ่งของเรา…